თვითნაკეთი სათამაშოების პრეზენტაცია

მეორე კლასის მოსწავლეები მუშაობენ პროექტზე” თამაშები”.წარმოგიდგენთ პირველი ჯგუფის მიერ დამზადებულ სათამაშოებს.

ირინა მიქელაშვილის პრეზენტაცია

დავით ალუდაურის პრეზენტაცია

ლუკა გუჯაბიძის პრეზენტაცია

თიკო აბჟანდაძის პრეზენტაცია

მარიამ ბარდაძის პრეზენტაცია

ირაკლი შენგელიას პრეზენტაცია

ძველი ქართული საბავშვო თამაშები

ანი რეიხანოვის მიერ მოძიებული ძველი ქართული ხალხური თამაში

პროექტი: რას ვაკეთებთ თავისუფალ დროს?

ჯგუფი: ”ნორჩი მაძიებლები”

მარიამ ბარდაძის მიერ მოძიებული მასალა

ძველი ქართული საბავშვო თამაშობანი: ღინღილო,ძერა-ძერა,ტაშორია,კენჭობია,ასკინკილა

          ღინღილო,  ოქროს  ღილო

            [ჩაწერილია  ახალციხეში]

გოგოები  ორ  ჯგუფად  გაიყოფიან.  ხელი  ხელს  ჩაჰკიდებენ  და ერთმეორისაგან  ოციოდ  ნაბიჯზე  გაჩერდებიან. მერე  ერთი  ჯგუფის დედა მეორეს დაუძახებს:

_ღინღილო!

_ოქროს ღილო,

_ქალო, ვინა?

_მე  გახლავარ!

_დე,  მობრძანდი!

_აქაცა  ვარ!

იტყვის  ბოლოს  და  გაექანება  მეორე  ჯგუფისაკენ. თუ გაწყვიტა მათი ჯაჭვი, ერთი ბავშვი უნდა წაიყვანოს. მერე ისევ თავიდან იწყებენ „ღინღილოს“. თუ ვერ გაწყვიტა, მაშინ  გაუწყვეტელი გუნდიდან  დაიძახებენ  „ღინღილოს“ და ასე  აგრძელებენ  თამაშს.

მასალა მოიძია და  ამობეჭდა მე-2 კლასის მოსწავლე გიორგი ჩიკვაიძემ

ძერა-ძერა

       ერთ   ბავშვს  კრუხად   აირჩევენ,  მას  უკან   მიბმული   ჰყავს  „  წიწილები“    მეორე  ბავშვი   ძერაა  და   ცდილობს       წიწილების    მოტაცებას.

        კრუხი   დაკუზული  ქექავს  მიწას   და   ძერას     ეკითხება:

-         ძერა,  ძერა   რას   აკეთებ?

ძერა  უპასუხებს:

-          წინდის  ჩხირსა!

-         წინდის  ჩხირი   რად   გინდა?

-         წინდას   მოვქსოვ !

-         წინდა  რად  გინდა?

-         შვილს   ჩავაცმევ!

-         შვილი  რად  გინდა ?

-         წყალს  მომიტანს!

-         წყალი  რად  გინდა?

-         ცომს  მოვზელ!

უკანასკნელ   სიტყვებთან  ერთად   ხელებგაშლილი   ძერა  წიწილების   მოსატაცებლად    გაექანება.   კრუხი   წინააღმდეგობას    უწევს  და  იმართება  ხელჩართული  ბრძოლა.

მასალა მოიძია და ამობეჭდა ანი რეიხანოვმა



კენჭაობა (ვაჟური ზურგა)

   თამაშის დამწყები ხუთივე კენჭს დაილაგებს ხელის გულზე,თამაშისთვის საჭიროა თხილისოდენა 5 კენჭი,მოწინააღმდეგე ერთ-ერთ კენჭს ამოარჩევს.მოთამაშემ იმავე ხელისა და თითების მოხერხებული მოძრაობით მეორე ხელის დაუხმარებლად, ამორჩეული კენჭის გარდა ყველა ძირს უნდა ჩამოყაროს.სულ ბოლოს უნდა ჩამოკაფოს ამორჩეული კენჭი.ეს იქნება ზურგა ამასმოსდევს კაფა.მოთამაშე მუჭში მოამწყვდევს ხუთივე კენჭს,ერთად აისვრის ჰაერში და შეუშვებს გაშლილი ხელის ზურგს,რომ კენჭები კვლავ უნდა აისროლოს  და იმავე ხელის ზემოდან დატაცებით ყველა ჰაერშივე დაიჭიროს.

   მოთამაშეს უფლება აქვს კაფა იმდენჯერვე გაიმეოროს ,რამდენჯერაც ჩამოკაფავს ხუთივე კენჭს. ყოველ ასეთ კაფაზე ეთვლება  5 ქულა.თუ მხოლოდ ოთხი ან სამი კენჭი ჩამოკაფა ამდენივე ქულა ექნებათ.თუ მოთამაშეს ამორჩეული კენჭი გდმოუვარდა ,კაფას დროს შეკავდა სამზე ნაკლები კენჭი ,ანდა შეკავებულთაგან ყველა ვერ  ჩამოკაფა ჩაჭრილია და თამაშს იწყებს მოწინააღმდეგე. ვინც უფრო ადრე შეასრულებს ქულათა დათქმულ რიცხვს გამარჯვებულია და შეუძლია თამაშითავიდან დაიწყონ.

  მასალა მოიძია და ამობეჭდა გუგა გუდავაძემ

                                                კენჭაობა  (ქალური)

     დამწყები მოთამაშე ხუთივე კენჭს ერთად გააბნევს,მათგან ამოირჩევს ერთს და ისვრის პაერში.მან უნდა მოასწროს ერთი კენჭის აყვანა და პაერში ასროლილის დაჭერაც.ასე,სათითაოდ აკრეფს ძირს დარჩენილ სამივე კენჭსაც .ამას ეწოდება „თითონა’’.მას მოსდევს „ორონა ‘’,“ორონაც’’ ასევე სრულდება,მხოლოდ თითოს ნაცვლად ხდება ორ-ორი კენჭის აყვანა .

      შემდეგ არის „სამონა’’-ჯერ ერთ კენჭს აიყვანს და შემდეგ სამს ერთად.

       „სამონას’’მოსდევს „ოთხონა’’შესრულების დროს მოთამაშეს ოთხი კენჭი მუჭაში აქვს , ერთი კი ცერით და საჩვენებელი თითით უჭირავს. ამ უკანასკნელს აისვრის, დანარჩენებს ერთად დააწყობს მიწაზე და მოასწრებს ასროლის  დაჭერას. ისევ აისვრის, დალაგებულ კენჭებს ოთხივეს ერთად აიყვანს და ასროლილსაც დაიჭერს.

    ამის შემდეგ იწყებს ჩვეულებრივ „კაფას’’,როგორც ეს მოცემულია კენჭაობის ვაჟურ ვარიანტში.

     თუ მოთამაშეს დაუვარდა ქაერში ასროლილი კენჭი, ვერ მოასწრო სათანადო ოდენობის კენჭების აყვანა, ხელის გულზე გაუჩერდა სამზე ნაკლები  კენჭი,ან „კაფას’’ დროს დროს გაუვარდა კენჭი ,იგი „ჩაჭრილია’’ და თამაშს იწყებს მოპირდაპირე.

     თამაში, ყოველთვის გრძელდება იქიდან,სადაც შეჩერდა მოთამაშე.

      ვინც უფრო ადრე შეასრულებს დათქმულ რიცხვს (100-200)-მოგებულია.

მასალა მოიძა და ამობეჭდა მარიამ ბარდაძემ

ასკინკილა

   ასკინკილა ,საბავშვო თამაში,ცალ ფეხზე ხტუნვა-სირბილი. ასკინკილას  სხვადასვანაირად თამაშობენ.ზოგჯერ  ორ გუნდს შორის იმართება შეჯიბრება ასკინკილათი სირბილში. თამაშობენ ასეც: მიწაზე დახაზავენ 8 ან 10 უჯრედს და ასკინკილა ხტომით, ფეხის წვერით გადააქვთ ბრტელი ქვა  ერთი უჯრედიდან ("ბოსტნიდან") მეორეში; თუ ქვა ხაზზე შერჩა, მოთამაშე "ჩაჭრილია". მოგებულად ის ითვლება, ვინც ბოლომდე "ჩაუჭრელად" გავა. 

 მასალა მოიძია ლიზი გობრონიძემ

ტაშორია

   თამაშობდა ორი მოთამაშე.ორივე ერთდროულად ჯერ მუხლებზე დაირტყამდა ხელს,შემდეგ ხელებს ერთმანეთზე მიარტყამდა,მერე ერთი მოთამაშის მარჯვენა ხელს,მერე მეორე მოთამაშის მარცხენა ხელს მიარტყამდა.შემდეგ მარჯვენას-მარცხენას. თანდათან აძლიერებდნენ ტემპს რიტმულად;მოთამაშეებს რომელიმე მოძრაობა თუ შეეშლებოდათ,თამაშიც აირეოდა და წაგებული ის იქნებოდა.

მასალა მოიძია და ამობეჭდა  მე- 2 კლასის მოსწავლე ლიზი გობრონიძემ

                                                                                 

გამოყენებული ლიტერატურა  : ნ.კაპანაძე

”ბავშვის არზრდის ხალხური ტრადიციები”

პროექტის აღწერა : რას აკეთებ თავისუფალ დროს?

პროექტის სახელწოდება:  რას აკეთებ თავისუფალ დროს?

ავტორი:  მარეხ ბასილიძე

თანაავტორი :  მაია ბაზღაძე

საგნები: ქართული, ხელოვნება, მათემატიკა, სპორტი

კლასი : მე-2

პროექტის მიზანი:  მოსწავლეებმა ჩაატარონ  დაწყებით კლასებში გამოკითხვა თემაზე:  “ რას აკეთებ თავისუფალ დროს?”, შეაგროვონ სტასტიკური მონაცემები  I-IV კლასებში, მოიძიონ  ინფორმაცია წარსულში არსებულ საბავშვო თამაშებზე, შეადარონ თანამედროვე თამაშებს, სპორტის გაკვეთილზე გააცოცხლონ ძველი ქართული საბავშვო თამაშობანი. გამოუმუშავდეთ ჯგუფური მუშაობის, პრობლემის განსაზღვრის, თეორიული ცოდნის პრაქტიკაში გამოყენების უნარები.

პროექტის მოკლე აღწერა:

პროექტზე მუშაობის დაწყებამდე განვახორციელებთ აქტივობას : ა)  “ჩემი ღერბი” ბ) მათემატიკის გაკვეთილზე შესწავლილ თემას “ მონაცემთა შეგროვება”, გამოვიყენებთ  კლასში გამოკითხვის ჩასატარებლად  “რას ვაკეთებ თავისუფალ დროს?”, შევადგენთ სქემას დაფაზე, რვეულში, ბუკში.

 ამ ამოცანების განხორციელების შემდეგ შემომაქვს პროექტის იდეა. მოსწავლეებთან ერთად  ვადგენ გეგმას და ვანაწილებ ჯგუფებს.

I  ჯგუფი  - ჩაატარებს კვლევას  I_IV კლასებში

II ჯგუფი  - იღებს ინტერვიუს უფროსებისგან

III ჯგუფი  -   მოიძიებს ინფორმაციას ძველ ქართულ თამაშებზე. რომლებსაც სპორტის გაკვეთილებზე გავაცოცხლებთ.

ხელოვნების გაკვეთილზე შექმნილი სათამაშოებით მოვაწყობთ გამოფენას. www.marexbasilidze.blogspot.com

პროექტის ხანგრძლივობაა  2 თვე

ამ პროექტის განხორციელებისათვის ერთ- ერთი აუცილებელი პირობაა სადამრიგებლო საათზე განვახორციელო შემდეგი აქტივობები: ა) “ჩემი ღერბი”  ბ) პროექციული მეთოდი (წინადადებების დასრულება).

ამ აქტივობების მიზანია : “მე” -კონცეციის ფორმირება, რეფლექსია,

თვით პრეზენტაცია, ინტერესთა სფეროს გამოკვეთა. ანუ მოსწავლე იქნება მზად ამოირჩიოს ჩემს მიერ შემოთავაზებულ რომელ ჯგუფში მუშაობა იქნება მისთვის სასიამოვნო, საინტერესო.

ისტ-ის გამოყენება  სწავლის დროს ხელს უწყობს მოსწავლეთა მოტივაციის ზრდას. მოსწავლე ინფორმაციის პასიური მიმღები  კი არ არის, არამედ მას თავად შეუძლია სასწავლო შინაარსის პროდუქტის შექმნა.  ბუკის გამოყენებამ  სწავლების პროცესში მოსწავლეებს მისცა მეტი შანსი იყვნენ შემოქმედებითნი, ინოვაციურები, მონაწილეობას იღებენ საკუთარი სწავლის  პროცესში.

   კლასი დავყავი 3 ჯგუფად ნ: ” ნორჩი სტატისტიკოსები”,  ”ნორჩი ჟურნალისტები”,  ”ნორჩი მაძიებლები”. პირველ ჯგუფს ხელმძღვანელობს - მაია ბაზღაძე , მეორეს მე-12 კლასის მოსწავლე სალომე გოგიშვილი, მესამეს კი -  მე-5 კლასის მოსწავლე ხატია მამუჩარაშვილი და  მშობელი, ნინა არუთინიანი.

  “ ნორჩ სტატისტიკოსთა” ჯგუფის წევრებმა გამოიყენეს კვლევის რიცხობრივი მეთოდი, მასიური ზეპირი გამოკითხვა და ანკეტირება.  ჩაატარებული კვლევის შედეგები დაამუშავეს, იმუშვეს პროგრამა PowerPoint- ში, შედეგები ცხრილური და დიაგრამული სახით  გააცნეს თანაკლასელებს.  ვიმსჯელეთ პრობლემის გადაჭრის გზებზე,  გადავწყვიტეთ, რომ  აქტიურად გამოვიყენოთ  ”ნორჩ მაძიებელთა მიერ” შეგროვებული მასალები სპორტის გაკვეთილზე. “სტატისტიკოსთა” მონაცემების გაცნობა-დაკვირვების შემდეგ  გაჩნდა კითხვა, ნეტავ როგორ ერთობოდნენ უფროსები როცა პატარები იყვნენ? ამ კითხვაზე პასუხის  მოსაპოვებლად გააქტიურდა მეორე ჯგუფი. მათ უნდა  აეღოთ ინტერვიუ უფროსებისგან  მათი ბავშვობის დროინდელი თამაშობების შესახებ.

მეორე ჯგუფის ნამუშევრები ორი აქტივობის განხორციელებაში დაგვეხმარა. 1) მასალის პრეზენტაციის შემდეგ აღმოჩნდა რომ ბებია-ბაბუები თამაშობდნენ თვითნაკეთი სათამაშოებით.  გაჩნდა იდეა, რომ გაგვეკეთებინა რბილი სათამაშოები და მოგვეწყო გამოფენა საკლასო ოთახში. თვითნაკეთი სათამაშოების ვიდეო პრეზენტაცია ავტვირთეთ ბლოგზე, რათა  დაინტერესებულმა პირებმა შეძლონ მისი ნახვა.

საკლასო გამოფენაში გამარჯვებული სათამაშოები გავგზავნეთ მოსწავლე-ახალგაზრდობის რესპუბლიკურ სასახლეში, რბილი სათამაშოების გამოფენაზე.

მეორე აქტივობა, რომელიც “ნორჩ  ჟურნალისტთა” ჯგუფის მიერ შეგროვილმა მასალამ განაპირობა გახლდათ, ის, რომ 2)  მოგვეძიებინა ის თამაშები, რომლებიც დაასახელეს უფროსებმა და რომლებსაც ახლა აღარ თამაშობენ.

პროექტში ჩაერთო “ ნორჩ მაძიებელთა” ჯგუფი.  მათ ეტაპობრივად  გააცნეს თანაკლსელებს ნამუშევრები, რათა სპორტის გაკვეთილებზე გაგვეცოცხლებინა ისინი. მასალის მოძიება ინტერნეტ სივრცეში გაჭირდა მწირი ინფორმაციის გამო, ამიტომ  “მაძიებლებმა” გამოიყენეს წიგნები: ნ. კაპანაძე “ბავშვის აღზრდის ქართული ხალხური ტრადიციები”,”ხალხური სიტყვიერება” გამომცემლობა “ნაკადული”, ამობეჭდეს მოძიებული  ინფორმაცია, ბუკების საშუალებით შექმნეს ხმოვანი მასალა და  თანაკლასელებს გადავუგზავნეთ  ბუკებში, რათა ისინი უკეთ გარკვეულიყნვენ  მათ შინაარსში. ინფორმაცია აგრეთვე დავდეთ  ბლოგზე. ძველ თამაშობებზე მასალა, როგორც გაირკვა, ინტერნეტ საიტებზე  ჯერჯერობით არ იყო განთავსებული და მეორე კლასელთა ნამუშევრები გამოიწვევს უფროსების მოტივაციას, გააღრმავონ ამ საკითხზე მუშაობა. სპორტის გაკვეთილებზე მოსწავლეები ხალისით თამაშობდნენ მათთვის უცხო თამაშებს.

  http://marexbasilidze.blogspot.com/2013/04/blog-post_30.html

 მეტი ინფორმაციულობისათვის  ისინი გაესაუბრნენ  უფროსებს, გადაღებები მიმდინარეობდა სასკოლო გარემოს გარეთ. საკლასო ოთახში მხოლოდ გადაღებულ სიუჟეტებზე ხდებოდა მსჯელობა .

პროექტის ერთობლივმა დაგეგმვამ  და მისმა ეტაპობრივმა განხორციელებამ მოსწავლეებს დაანახა, რომ  იდეა თანდათან იხვეწება და ხორციელდება, რომ თავადაც შეუძლიათ უფროსების დახმარებითა და თანადგომით  მნიშვნელოვანი რაიმეს  შექმნა. მათ ხომ მოიძიეს, ამობეჭდეს, გადაიღეს და ატვირთეს ინტერნეტ სივრცისათვის ნაკლებად ცნობილი მასალა “ძველ ქართულ საბავშვო თამაშებზე”?!   პროექტმა დიდი ენთუზიაზმი გამოიწვია მეორე კლასელებში,  ანა ბურკაძემ  და თეკლა აბულაშვილმა საკუთრივ მოფიქრებული თამაში წარმოგვიდგინეს და ვიდეომასალაც მოგვაწოდეს. ნიცა ბასილიძემ მოგვაწოდა იდეა, რომ სამომავლოდ იმ ბავშვებისთვისაც შევქმნათ  ”ციფრული წიგნები” , რომლებსაც კითხვა უყვართ.  მისი იდეა მოიწონეს თანაკლსელებმა და  დავიწყეთ მუშაობა ახალ  პროექტზე “ ჩვენ გვიყვარს კითხვა”.

ამრიგად, ერთმა პროექის წარმატებით განხორციელებამ  მეორის წამოწყების იდეა დაბადა. ბლოგზე განთავსებული პროექტის სამუშაო მასალა საშუალებას მისცემს დაინტერესებულ პირებს გაეცნონ პატარების მიერ ჩატარებულ კვლევას. შესაძლოა პატარების მცდელობამ, შექმნან რაიმე ახალი და ღირებული, უფროსებში  დიდი, კეთილი იდეაც კი წარმოშვას ...

  პროექტის დასაწყისშივე მოსწავლეთა აქტიურობით დაიგეგმა შესასრულებელი სამუშაოები. გაიწერა ვადები. ისინი აღნიშნულ დღეს მოდიოდნენ საკუთრი ინფორმაციით და კლასში უზიარებდნენ მეგობრებს. ისინი გადაღებისას უწევენ ერთმანეთს დახმარებას,  გადასაღებად მიდიან  მცირე ჯგუფები. მათ ოჯახის წევრებთან მოახდინეს შეთანხმება რა დროს გადაეღოთ ვიდეო, დაიხმარეს ისინი გადაღების პროცესისას და შეასწავლეს მათაც ბუკის მეშვეობით ფოტოსა და ვიდეოს გადაღება. მათ მიერ გადაღებული ფოტო და ვიდეო მასალა გავუგზავნეთ სხვა ჯგუფის წევრებს Classroom Management--ის საშუალებით

შედგა ჯგუფური მუშაობა, ითანამშრომლეს მე-4 და მე-12 კლასის მოსწავლეებთან. კომუნიკაცია  დაამყრეს უფროსებთან,  დაუსვეს რამდენიმე შეკითხვა ბებოებს და გადაიღეს ვიდეო მასალა. ამ პროექტში ჩართულნი იყვნენ მშობლებიც.

პროექტის ვებ-გვერდი:  www.marexbasilidze.blogspot.com